|
|
De Luidklok van Jan Verbruggen gegoten
in 1759 in Den Haag voor de Ned. Hervormde Kerk in Heemstede. |
|
|
|
In de toren van de Oude
Kerk in Heemstede hangt de oude luidklok van Gobel Moer uit 1487 met een gewicht
van 81 kg en een diameter van 52 cm. In 1759 werd aan Jan en Pieter Verbruggen van
de Landsgeschutgieterij in Den Haag de opdracht gegeven een tweede, grotere klok
te gieten. Dat werd een luidklok met een doorsnede van 77 cm en een gewicht van ca. 285 kg met het opschrift: MAJORA MINORIBUS CONSONANT J EN P VERBRUGGEN ME FUNDERUT Ao 1759 ofwel
DE GROTE EN DE KLEINE KLINKEN SAMEN JAN EN PIETER VERBRUGGEN HEBBEN MIJ GEGOTEN IN HET JAAR 1759.
De Duitse bezetter heeft in de oorlog beide klokken meegenomen. Gelukkig vonden ze de kleine klok te gering om te smelten. De andere en grotere klok uit die kerk, van de Haagse klokkengieters vader en zoon Jan en Pieter Verbruggen uit 1759, is in april 1943 door de Duitsers gevorderd en naar wordt aangenomen omgesmolten voor de oorlogsindustrie in Duitsland.
Na de bevrijding is met gelden van de Marshallhulp de grote klok opnieuw gegoten.
De foto (links)is van de in 1950 gegoten en opgehangen klok met tekst: 19 HEILIGERLEE VAN BERGEN 50 'O LAND, LAND, LAND! HOOR DES HEEREN WOORD. De foto is vervaardigd door de heer Daan Kerkvliet uit Heemstede.
De klok heeft een diameter van 67 cm en is in Heiligerlee gegoten door Andries Heero van Bergen.
De klokkenroof in de Tweede Wereldoorlog
In 1940 hingen in Nederland 9000 luid- en speelklokken, waarvan in de Tweede Wereldoorlog
4660 verloren gingen. De Nederlandse klokken belandden vrijwel alle in twee fabrieken
in Hamburg. Daar werden ze eerst stukgeslagen om vervolgens langs electrolytische
weg tot maagdelijk koper en tin te worden omgesmolten.
Monumentale klokken, de zg. M-klokken bleven lang behouden. In het najaar van 1944
werden de M-klokken alsnog gevorderd en opgeslagen in Leerdam. In december 1944 werden
zo'n 226 klokken uit de opslagplaats in Leerdam weggevoerd.
Om de klokken naar Duitsland te vervoeren werd het klipperschip "Hoop op Zegen"
gevorderd.
In de nacht van 6 januari 1945 voer het klokkenschip over het IJsselmeer langs Urk.
Daar liep de klipper vast op de beruchte ondiepte De Vormt. De Duitsers gaven de
Urker firma Hoekman en Zonen opdracht om het schip te bergen. Maar zij saboteerden
dit door met sleepboten de bolders, een soort trekhaken van een schip, ervan af te
trekken waardoor het schip niet meer weg kon. Na de bevrijding werd de kostbare lading
alsnog geborgen.
Na de oorlog kon het schip worden gelicht en werden de klokken teruggegeven aan de
oorspronkelijke eigenaren.
In 1948 kwamen 1,2 miljoen kg gebroken klokken uit Hamburg terug naar Nederland.
Dat klokkenbrons kon worden gebruikt voor het hergieten van een heleboel klokken. |
|
|
|
Bronnen:
Stichting Vrienden van de Oude Kerk Heemstede
Luidklokken in
Heemstede
Jan Verbruggen
Lijst van klokken
verscheept per "Hoop op Zegen" schipper J. van Dijk, 23 october 1944
Het klokkenschip. Wie met Gods klokken
schiet, die wint de oorlog niet |
|
|
|
|
De Oude Kerk in Heemstede |
|
|
|
|
|
|