|
|
De Luidklok van Coenraet Wegewaert gegoten
in 1656 in Den Haag voor de Nieuwe Kerk in Den Haag |
|
|
|
De grote dakruiter van
de Nieuwe Kerk was ook bedoeld om in dat deel van het dorp, een rommelig havengebied,
de openbare tijdaanduiding te verstevigen en om luidklokken voor kerkelijke en wereldlijke
doeleinden te laten klinken.
Coenraet Wegewaert, in Den Haag werkzaam als klok- en landsgeschutgieter, had in
1647 een omvangrijke klok voor de Grote Kerk gegoten. Blijkbaar tot tevredenheid,
want hij kreeg van de Sociëteit de opdracht, twee klokken voor de Nieuwe Kerk
te vervaardigen. De betalingspost, gedateerd 13 mei 1656, toont een bedrag van f
1376,-
Een smid leverde de klepels, die in de klokken werden vastgemaakt met twee 'riemen
met ijzeren gespen', gemaakt daar de zadelmaker en de lijndraaier zorgde voor de
luidtouwen.
Ongetwijfeld trokken op die derde mei 1656 de klokkenluiders met vreugde en dankbaarheid,
mogelijk mede vanwege hun nieuwe haantje, voor het eerst aan de touwen.
Luidklok: 584 kilo, diameter 100 cm en een hoogte van 72 cm.
Flanktekst:
ME FECIT COENRAET WEGEWAERT ANNO 1656 HAGAE SOCIETAS HAGIENIS 1656
Coenraet Wegewaert maakte mij in het jaar 1656 in Den Haag voor de Haagse Societeit 1656
Het wapen draagt een afbeelding van de Hollandse Leeuw en een ooievaar, deel
van het Haagse wapen. Beide dieren werden geplaatst in het voor de Sociëteit
nieuw ontworpen wapen. De twee door Coenraet Wegewaert gegoten klokken hebben hetzelfde wapen, maar in details verschilt.
In de Tweede Wereldoorlog werden de klokken weggevoerd, maar kwamen terug. De klokken
klinken al zo'n 350 jaar.
|
De klokkenroof in de Tweede Wereldoorlog
In 1940 hingen in Nederland 9000 luid- en speelklokken, waarvan in de Tweede Wereldoorlog
4660 verloren gingen. De Nederlandse klokken belandden vrijwel alle in twee fabrieken
in Hamburg. Daar werden ze eerst stukgeslagen om vervolgens langs electrolytische
weg tot maagdelijk koper en tin te worden omgesmolten.
Monumentale klokken, de zg. M-klokken bleven lang behouden. In het najaar van 1944
werden de M-klokken alsnog gevorderd en opgeslagen in Leerdam. In december 1944 werden
zo'n 226 klokken uit de opslagplaats in Leerdam weggevoerd, waaronder ook de klok
van Coenraet Anthonisz.
Om de klokken naar Duitsland te vervoeren werd het klipperschip "Hoop op Zegen"
gevorderd.
In de nacht van 6 januari 1945 voer het klokkenschip over het IJsselmeer langs Urk.
Daar liep de klipper vast op de beruchte ondiepte De Vormt. De Duitsers gaven de
Urker firma Hoekman en Zonen opdracht om het schip te bergen. Maar zij saboteerden
dit door met sleepboten de bolders, een soort trekhaken van een schip, ervan af te
trekken waardoor het schip niet meer weg kon. Na de bevrijding werd de kostbare lading
alsnog geborgen.
Na de oorlog kon het schip worden gelicht en werden de klokken teruggegeven aan de
oorspronkelijke eigenaren.
In 1948 kwamen 1,2 miljoen kg gebroken klokken uit Hamburg terug naar Nederland.
Dat klokkenbrons kon worden gebruikt voor het hergieten van een heleboel klokken. |
|
|
|
|
|
|
Bronnen:
De Nieuwe Kerk in Den Haag
Klokkenroof uit de R.K. St. Liduinakerk, Den Haag
De klokken van
de Haagse Nieuwe Kerk klinken weer
Lijst van klokken
verscheept per "Hoop op Zegen" schipper J. van Dijk, 23 october 1944
Het klokkenschip. Wie met Gods klokken
schiet, die wint de oorlog niet |
|
|
|
|
De Grote Kerk in Den Haag |
|
|
|
|
|
|